Μέση ηλικία και ωριμότητα

Οι ιδιότητες του ώριμου ανθρώπου είναι πολύ παράξενες.

Πρώτον, δεν είναι ο ίδιος κάποιο πρόσωπο. Δεν είναι πια κάποιος εαυτός. Έχει μια παρουσία, αλλά δεν είναι πρόσωπο.

Δεύτερο, μοιάζει πιο πολύ με το παιδί... απλός και αθώος.

Γι΄αυτό και είπα ότι οι ιδιότητες τού ώριμου ανθρώπου είναι πολύ παράξενες, διότι η ωριμότητα δίνει την αίσθηση ότι είχε αυτός εμπειρίες, ότι είναι ηλικιωμένος, γέρος. Σωματικά μπορεί να είναι γέρος, αλλά πνευματικά είναι ένα αθώο παιδί. Την ωριμότητά του δεν την αποτελεί απλώς η πείρα που κέρδισε από τη ζωή. Τότε δεν θα είναι παιδί και τότε δεν θα αποτελεί μια παρουσία, θα είναι ένας έμπειρος άνθρωπος, πολυμαθής, όχι όμως ώριμος.

Η ωριμότητα δεν έχει καμιά σχέση με τις εμπειρίες της ζωής σου. Έχει κάποια σχέση με το εσωτερικό σου ταξίδι, τις εμπειρίες του εσωτερικού κόσμου.

Όσο πιο βαθιά πάει κανείς μέσα στον εαυτό του, τόσο πιο ώριμος είναι. Όταν έχει φτάσει στο ίδιο το κέντρο της ύπαρξής του, είναι τελείως ώριμος.

Εκείνη όμως τη στιγμή εξαφανίζεται το πρόσωπο, απομένει μόνο η παρουσία.

Εξαφανίζεται ο εαυτός, απομένει μόνο η σιωπή.

Εξαφανίζονται οι γνώσεις, απομένει μόνο η αθωότητα.

Κατ΄εμένα, η ωριμότητα είναι μια άλλη λέξη για τη πραγμάτωση: έχεις φτάσει στην εκπλήρωση των δυνατοτήτων σου, έχουν γίνει πραγματικές. Ο σπόρος έκανε μακρύ ταξίδι και έχει ανθίσει.

Η ωριμότητα έχει άρωμα. Δίνει τεράστια ομορφιά στον άνθρωπο. Δίνει ευφυΐα, την οξύτερη κατά το δυνατό ευφυΐα. Τον κάνει να μην είναι τίποτε άλλο εκτός από αγάπη. Οι πράξεις του αποτελούν αγάπη, η απραξία του αποτελεί αγάπη, η ζωή του είναι αγάπη, ο θάνατός του είναι αγάπη.
 Είναι ο ίδιος ένα λουλούδι αγάπης.

Η Δύση έχει ορισμούς της ωριμότητας που είναι πολύ παιδαριώδεις. Η Δύση εννοεί με την ωριμότητα ότι δεν είσαι πια αθώος, ότι έχεις ωριμάσει μέσα από τις εμπειρίες της ζωής, ότι δεν μπορούν να σε γελάσουν εύκολα, δεν μπορούν να σε εκμεταλλευτούν, ότι έχεις μέσα σου κάτι σαν στέρεο βράχο, ένα είδος προστασίας, ασφάλειας.

Ο ορισμός αυτός είναι πολύ κοινότυπος, πολύ εγκόσμιος. Θα βρεις πράγματι μέσα στον κόσμο ώριμους ανθρώπους αυτού του τύπου. Αλλά ο τρόπος που βλέπω την ωριμότητα είναι τελείως διαφορετικός, διαμετρικά αντίθετος από τον ορισμό αυτόν. Η ωριμότητα δεν θα σε κάνει βράχο, θα σε κάνει πάρα πολύ ευάλωτο, απαλό, απλό.


Μια ιστορία… μπήκε ένας κλέφτης στην καλύβα ενός Δασκάλου. Ήταν νύχτα με πανσέληνο και μπήκε μέσα κατά λάθος , διαφορετικά, τι μπορείς να βρεις μέσα στο σπίτι ενός Δασκάλου; Έψαχνε ο κλέφτης και ήταν έκπληκτος που δεν υπήρχε τίποτα. Κι έπειτα είδε ξαφνικά έναν άνθρωπο που ερχόταν με ένα κερί στο χέρι του.
Ο άνθρωπος είπε, ΄΄Τι ψάχνεις μέσα στο σκοτάδι; Γιατί δεν με ξύπνησες; Κοιμόμουν κοντά στην εξώπορτα και θα μπορούσα να σου δείξω ολόκληρο το σπίτι.΄΄
 Κι ο άνθρωπος έδειχνε τόσο απλός και τόσο αθώος, σαν να μην μπορούσε να διανοηθεί ότι μπορεί να είναι κλέφτης κάποιος.
Μπροστά στην απλότητα και την αθωότητά του, ο κλέφτης είπε, ΄΄Ίσως να μην ξέρεις ότι είμαι κλέφτης.΄΄
Ο Δάσκαλος είπε, ΄΄Δεν έχει σημασία αυτό, κάτι πρέπει να είναι κανείς. Το θέμα είναι ότι είμαι μέσα στο σπίτι εδώ και τριάντα χρόνια και δεν έχω βρει τίποτα, ας ψάξουμε λοιπόν μαζί! Κι αν μπορέσουμε να βρούμε κάτι, μπορούμε να γίνουμε συνεταίροι. Δεν έχω βρει τίποτα μέσα σε τούτο το σπίτι ,είναι άδειο.΄΄
Ο κλέφτης φοβήθηκε κάπως: ο άνθρωπος φαίνεται πως είναι παράξενος. ΄Η τρελός είναι ή ... ποιος ξέρει τι είδους άνθρωπος είναι; Ήθελε να ξεφύγει, γιατί είχε φέρει πράγματα από δυο άλλα σπίτια που τα είχε αφήσει απέξω από το σπίτι.
Ο Δάσκαλος είχε μόνο μια κουβέρτα -αυτό ήταν το μόνο που είχε- και ήταν κρύα η νύχτα, είπε λοιπόν στον κλέφτη, ΄΄Μην φεύγεις έτσι, μην με προσβάλεις έτσι, αλλιώς δεν θα μπορέσω να συγχωρέσω ποτέ τον εαυτό μου που ήρθε στο σπίτι μου ένας φτωχός άνθρωπος μέσα στη νύχτα και αναγκάστηκε να φύγει με άδεια χέρια. Πάρε αυτή την κουβέρτα. Και θα είναι χρήσιμη, έχει πολύ κρύο έξω. Εγώ είμαι μέσα στο σπίτι, εδώ είναι πιο ζεστά.΄΄
Σκέπασε με την κουβέρτα του τον κλέφτη. Ο κλέφτης κόντευε να τρελαθεί! Είπε, ΄΄Μα τι κάνεις; Είμαι κλέφτης!΄΄
Ο Δάσκαλος είπε, ΄΄Δεν έχει σημασία. Σε τούτο τον κόσμο κάτι πρέπει να είναι ο καθένας, κάτι πρέπει να κάνει. Εσύ μπορεί να κλέβεις΄ δεν έχει σημασία, το επάγγελμα είναι επάγγελμα. Κάνε το απλώς καλά, με όλες μου τις ευλογίες. Κάνε το τέλεια, να μην σε πιάσουν΄ διαφορετικά θα έχεις φασαρίες.΄΄
Ο κλέφτης είπε, ΄΄Παράξενος είσαι. Είσαι γυμνός και δεν έχεις τίποτε!΄΄
Ο Δάσκαλος είπε, ΄΄Μην ανησυχείς, γιατί θα έρθω μαζί σου! Μόνο η κουβέρτα με κρατούσε σε αυτό το σπίτι, διαφορετικά μέσα σε αυτό το σπίτι δεν υπάρχει τίποτε, και την κουβέρτα την έδωσα σε σένα. Θα έρθω μαζί σου, θα ζήσουμε μαζί. Φαίνεται πως έχεις πολλά πράγματα, θα είναι καλή η συμφωνία. Σου έδωσα τα πάντα μου. Μπορείς να μου δώσεις κάτι λίγο, αυτό θα είναι το σωστό.΄΄
Ο κλέφτης δεν μπορούσε να το πιστέψει! Ήθελε να ξεφύγει από το μέρος εκείνο και από τον άνθρωπο εκείνο. Είπε, ΄΄Όχι, δεν μπορώ να σε πάρω μαζί μου. Έχω τη γυναίκα μου, έχω τα παιδιά μου και τους γείτονές μου, τι θα πούν; ΄Εφερες έναν γυμνό άνθρωπο!΄ ΄΄
Είπε, ΄΄Σωστά. Δεν θα σε φέρω σε δύσκολη θέση. Μπορείς να πηγαίνεις λοιπόν, θα παραμείνω σε τούτο το σπίτι.΄΄
Και καθώς έφευγε ο κλέφτης, ο Δάσκαλος φώναξε, ΄΄Εε! Γύρνα πίσω!΄΄
Ο κλέφτης δεν είχε ξανακούσει τόσο δυνατή φωνή. Αναγκάστηκε να γυρίσει πίσω.
Ο Δάσκαλος είπε, ΄΄΄Μάθε λίγο τρόπους καλής συμπεριφοράς. Σου έδωσα την κουβέρτα και δεν μου είπες καν ευχαριστώ. Πρώτα λοιπόν, πες μου ευχαριστώ ,θα σε βοηθήσει μακροπρόθεσμα. Δεύτερον, καθώς βγαίνεις έξω -όταν ήρθες, άνοιξες την πόρτα- κλείσε την πόρτα! Δεν βλέπεις πως η νύχτα είναι πολύ κρύα και δεν βλέπεις πως σου έδωσα την κουβέρτα και είμαι γυμνός; Δεν πειράζει που είσαι κλέφτης, αλλά σε ό,τι αφορά τους καλούς τρόπους, είμαι δύσκολος άνθρωπος. Δεν ανέχομαι τέτοιου είδους συμπεριφορά. Πες ευχαριστώ!΄΄
Ο κλέφτης αναγκάστηκε να πει, ΄΄Σας ευχαριστώ, κύριε,΄΄ κι έκλεισε την πόρτα και διέφυγε. Δεν μπορούσε να πιστέψει τι είχε συμβεί! Δεν μπορούσε να κοιμηθεί όλη τη νύχτα. Θυμόταν ξανά και ξανά... Δεν είχε ξανακούσει τέτοια δυνατή φωνή, τέτοια δύναμη. Και ο άνθρωπος αυτός δεν είχε τίποτα!
Ρώτησε την επόμενη μέρα και ανακάλυψε ότι ήταν εκείνος ένας μεγάλος Δάσκαλος. Δεν είχε κάνει καλά. Ήταν τελείως άσχημο πράγμα που πήγε σε εκείνο το φτωχό άνθρωπο, δεν είχε τίποτε. Αλλά ήταν ένας μεγάλος Δάσκαλος.
Ο κλέφτης είπε, ΄΄Το καταλαβαίνω κι ο ίδιος -ότι είναι ένα πολύ παράξενο είδος ανθρώπου. Όλη μου τη ζωή έρχομαι σε επαφή με διάφορα είδη ανθρώπων, από τους πιο φτωχούς ως τους πλουσιότερους, ποτέ όμως... Ακόμη και που τον θυμάμαι, ένα ρίγος διαπερνά το σώμα μου. Όταν με φώναξε να πάω πίσω, δεν μπόρεσα να το βάλω στα πόδια. Ήμουν απόλυτα ελεύθερος, μπορούσα να πάρω τα πράγματα και να φύγω τρέχοντας, αλλά δεν μπόρεσα. Υπήρχε κάτι στη φωνή του που με τράβηξε πίσω.΄΄
Μετά από λίγους μήνες πιάσανε τον κλέφτη και στο δικαστήριο τον ρώτησε ο δικαστής, ΄΄Μπορείς να κατονομάσεις έναν άνθρωπο που να σε ξέρει στην περιοχή αυτή;΄΄
Είπε, ΄΄Ναι, με ξέρει ένας άνθρωπος΄΄... Και ανέφερε τον Δάσκαλο.
Ο δικαστής είπε, ΄΄Αρκεί αυτός. Καλέστε τον Δάσκαλο. Η κατάθεσή του αξίζει όσο η κατάθεση χίλιων ανθρώπων. Ό,τι πει για σένα θα είναι αρκετό για να αποφασίσω.
΄ Ο δικαστής ρώτησε το Δάσκαλο, ΄΄Γνωρίζετε αυτό τον άνθρωπο;΄΄
Εκείνος είπε, ΄΄Αν τον γνωρίζω; Συνεταίροι είμαστε. Είναι φίλος μου. Με επισκέφτηκε μάλιστα κάποτε μέσα στη νύχτα. Έκανε τόσο πολύ κρύο που του έδωσα τη κουβέρτα μου. Την χρησιμοποιεί, μπορείτε να το δείτε. Αυτή η κουβέρτα είναι πασίγνωστη σε όλη τη χώρα, όλοι ξέρουν πως είναι δική μου.΄΄
Ο δικαστής είπε, ΄΄Φίλος σας είναι; Και κλέβει;΄΄
Ο Δάσκαλος είπε, ΄΄Ποτέ! Δεν μπορεί να κλέψει ποτέ. Είναι τόσο κύριος που, όταν του έδωσα την κουβέρτα, μου είπε, Σας ευχαριστώ, κύριε.΄ Όταν βγήκε από το σπίτι, έκλεισε ήσυχα τις πόρτες. Είναι ένας πολύ ευγενικός, συμπαθητικός άνθρωπος.΄΄
Ο δικαστής είπε, ΄΄Αν το λέτε εσείς, τότε όλες οι καταθέσεις των μαρτύρων που έχουν πει ότι είναι κλέφτης ακυρώνονται. Είναι ελεύθερος.΄΄
Ο Δάσκαλος βγήκε έξω και ο κλέφτης τον ακολούθησε.
Ο Δάσκαλος είπε, ΄΄Τι κάνεις; Γιατί έρχεσαι μαζί μου;΄΄
Είπε εκείνος, ΄Τώρα δεν μπορώ ποτέ να σε αφήσω. Με αποκάλεσες φίλο σου, με αποκάλεσες συνεταίρο σου. Κανείς δεν μου έδειξε ποτέ κανένα σεβασμό. Είσαι ο πρώτος άνθρωπος που είπε ότι είμαι κύριος, συμπαθητικός άνθρωπος. Θα καθίσω μπροστά στα πόδια σου και θα μάθω πώς να είμαι σαν κι εσένα. Από πού πήρες αυτή την ωριμότητα, αυτή τη δύναμη, αυτή την ισχύ, αυτό τον τρόπο να βλέπεις τελείως διαφορετικά τα πράγματα;΄΄
Ο Δάσκαλος είπε, ΄΄Ξέρεις πόσο άσχημα αισθάνθηκα εκείνη τη νύχτα; Είχες φύγει, έκανε τόσο κρύο. Χωρίς την κουβέρτα, δεν ήταν δυνατό να κοιμηθώ. Καθόμουν δίπλα στο παράθυρο κοιτάζοντας την πανσέληνο και έγραψα ένα ποίημα: αν ήμουν αρκετά πλούσιος, θα είχα δώσει τούτο το τέλειο φεγγάρι σε κείνον το φτωχό που είχε έρθει μέσα στο σκοτάδι να βρει κάτι μέσα στο σπίτι ενός φτωχού ανθρώπου. Θα του έδινα το φεγγάρι, αν ήμουν αρκετά πλούσιος, αλλά είμαι κι ο ίδιος φτωχός.΄ Θα σου δείξω το ποίημα, έλα μαζί μου.
΄΄Έκλαψα εκείνη τη νύχτα, γιατί πρέπει να μάθουν λίγα πράγματα οι κλέφτες. Τουλάχιστον θα πρέπει να ειδοποιούν μια-δυο μέρες πριν, όταν έρχονται σε έναν άνθρωπο σαν κι εμένα, ώστε να κανονίσουμε να έχουμε κάτι, για να μην αναγκάζονται να φεύγουν με άδεια χέρια.
΄΄Είναι καλό που με θυμήθηκες στο δικαστήριο, αλλιώς εκείνοι οι τύποι είναι επικίνδυνοι, μπορεί να σου φέρνονταν άσχημα. Προσφέρθηκα εκείνη ήδη τη νύχτα να έρθω μαζί σου και να γίνω συνεταίρος σου, όμως εσύ αρνήθηκες. Τώρα θέλεις... Δεν υπάρχει πρόβλημα, μπορείς να έρθεις. Ό,τι έχω θα το μοιραστώ μαζί σου. Δεν είναι όμως υλικό πράγμα: είναι κάτι αόρατο΄΄.
Ο κλέφτης είπε, ΄΄Το αισθάνομαι αυτό΄ είναι κάτι αόρατο. Αλλά μου έσωσες τη ζωή και τώρα είναι δική σου. Κάνε την ό,τι θέλεις. Εγώ την σπατάλησα. Βλέποντάς σε, κοιτάζοντάς σε στα μάτια, ένα πράγμα είναι βέβαιο, ότι μπορείς να με μεταμορφώσεις. Σε αγάπησα ήδη από εκείνη τη νύχτα.΄΄

Παίρνει όμως καιρό να μεγαλώσεις, να ωριμάσεις, να φτάσεις σε τέτοια ωριμότητα
που να μπορείς να λες ναι και όμως να παραμένεις ελεύθερος,
που να μπορείς να λες ναι και όμως να παραμένεις μοναδικός,
που να μπορείς να λες ναι και όμως να μην γίνεσαι σκλάβος.

Ο άνθρωπος γεννιέται με μεγάλους θησαυρούς, γεννιέται όμως και με όλη την κληρονομιά τού ζώου. Και πρέπει με κάποιο τρόπο να αδειάσουμε έξω την κληρονομιά τού ζώου και να δημιουργήσουμε χώρο ώστε να έρθει στο συνειδητό ο θησαυρός και να τον μοιραστούμε .

Γιατί μια από τις ιδιότητες τού θησαυρού είναι: όσο πιο πολύ τον μοιράζεσαι, τόσο πιο πολύ τον έχεις.