χαρακτήρας ή συνειδητότητα ;

Πώς θα αναπτύξω αρκετά ισχυρό χαρακτήρα ώστε να μην με ενοχλεί τίποτε και να μην χάνω την ψυχραιμία μου; 

Πήγαινε στη θάλασσα και παρατήρησε τη θάλασσα. Υπάρχουν εκατομμύρια κύματα, κάτω όμως στα βάθη της η θάλασσα παραμένει ήρεμη και ήσυχη, σε βαθύ διαλογισμό. Η αναταραχή είναι μόνο στην επιφάνεια, μόνο στην επιφάνεια εκεί όπου η θάλασσα συναντά τον έξω κόσμο, τους ανέμους. Διαφορετικά, η ίδια παραμένει πάντοτε ίδια, χωρίς ούτε ένα κυματισμό, δεν αλλάζει τίποτε.

Το ίδιο συμβαίνει και με σένα. Μόνο στην επιφάνεια όπου συναντάς τους άλλους υπάρχει αναταραχή, αγωνία, θυμός, προσκολλήσεις, απληστία, πόθος... μόνο στην επιφάνεια, όπου έρχονται οι άνεμοι και σε αγγίζουν. Και αν μένεις στην επιφάνεια, δεν μπορείς να αλλάξεις αυτό το μεταβαλλόμενο φαινόμενο, θα παραμείνει εκεί.
 
Πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να το αλλάξουν εκεί, στην περιφέρεια. Παλεύουν μαζί του, προσπαθούν να μην επιτρέψουν να σηκωθεί κανένα κύμα. Και μέσα από την πάλη τους σηκώνονται περισσότερα κύματα, γιατί όταν παλεύει η θάλασσα με τον άνεμο, θα υπάρξει πιο πολλή αναταραχή: τώρα, δεν θα την βοηθά μόνο ο άνεμος, αλλά θα βοηθά και η θάλασσα, θα υπάρχει τεράστιο χάος πάνω στην επιφάνεια.

Όλοι οι ηθικολόγοι προσπαθούν να αλλάξουν τον άνθρωπο στην περιφέρεια. 

Ο χαρακτήρας σου ,η προσωπικότητα σου ,είναι η περιφέρεια: δεν φέρνεις μαζί σου κάποιο χαρακτήρα στον κόσμο, έρχεσαι εντελώς χωρίς χαρακτήρα, ένα λευκό χαρτί, και όλα όσα ονομάζεις χαρακτήρα σου τα έχουν γράψει οι άλλοι. Οι γονείς σου, η κοινωνία, οι δάσκαλοι, οι διδασκαλίες- όλα αυτά είναι προγραμματισμοί.

 Έρχεσαι ως λευκό χαρτί και οτιδήποτε είναι γραμμένο πάνω σου προέρχεται από τους άλλους, έτσι λοιπόν αν δεν ξαναγίνεις λευκό χαρτί, δεν θα ξέρεις τι είναι η φύση σου, ο Εαυτός σου.

Το πρόβλημα λοιπόν δεν είναι πώς θα αποκτήσεις ισχυρό χαρακτήρα, το πρόβλημα δεν είναι πώς θα κατορθώσεις να μην θυμώνεις, να μην αναστατώνεσαι, όχι, δεν είναι αυτό το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι πώς θα αλλάξεις την συνειδητότητά σου φέρνοντάς την από την περιφέρεια στο κέντρο. Τότε θα δεις ξαφνικά ότι ήσουν πάντοτε ήρεμος. Τότε θα μπορείς να κοιτάς την περιφέρεια από απόσταση, και η απόσταση είναι τόσο τεράστια, άπειρη, που μπορείς να παρατηρείς σαν να μην συμβαίνει σε σένα. Μάλιστα, δεν συμβαίνει σε σένα ποτέ. Ακόμη και όταν είσαι εντελώς χαμένος μέσα του, δεν συμβαίνει σε σένα ποτέ: κάτι μέσα σου παραμένει ανενόχλητο, κάτι μέσα σου παραμένει πέραν, κάτι μέσα σου παραμένει θεατής.

Το όλο πρόβλημα λοιπόν για τον πνευματικό αναζητητή είναι πώς θα μετατοπίσει την προσοχή του από την περιφέρεια στο κέντρο, πώς θα συγχωνευτεί με εκείνο που είναι αμετάβλητο και πώς δεν θα ταυτίζεται με εκείνο το οποίο αποτελεί απλώς ένα σύνορο. Πάνω στο σύνορο έχουν μεγάλη επιρροή οι άλλοι, επειδή είναι φυσική η αλλαγή στο σύνορο.

 Η περιφέρεια θα αλλάζει συνεχώς, ακόμη και η περιφέρεια ενός βούδδα αλλάζει. Η διαφορά ανάμεσα σε έναν βούδα και σε σένα δεν είναι διαφορά χαρακτήρα, να το θυμάσαι αυτό, δεν είναι διαφορά στην ηθική, δεν είναι διαφορά στην αρετή ή την μη αρετή, είναι διαφορά τού πού είσαι γειωμένος.

Εσύ είσαι γειωμένος στην περιφέρεια, ένας βούδας είναι γειωμένος στο κέντρο. Μπορεί και κοιτά την περιφέρειά του από απόσταση - όταν τον κτυπάς, το βλέπει σαν να κτύπησες κάποιον άλλο- γιατί το κέντρο είναι πολύ μακρινό. Είναι σαν να είναι ο ίδιος ένας παρατηρητής πάνω στους λόφους και κάτι συμβαίνει στις πεδιάδες και το βλέπει. Αυτό είναι το πρώτο πράγμα που πρέπει να καταλάβουμε.

Το δεύτερο πράγμα: είναι πολύ εύκολο να ελέγχεις, είναι πολύ δύσκολο να μεταμορφώνεις. Είναι πολύ εύκολο να ελέγχεις. Μπορείς να ελέγχεις το θυμό σου, αλλά τι θα κάνεις; Θα τον καταπιέζεις. Και τι συμβαίνει όταν καταπιέζεις ένα πράγμα; Αλλάζει η κατεύθυνση τής κίνησής του: πήγαινε προς τα έξω και, αν το καταπιέσεις, αρχίζει να πηγαίνει προς τα μέσα, αλλάζει απλώς η κατεύθυνσή του.

Και είναι καλό να πηγαίνει έξω ο θυμός, γιατί χρειάζεται να πετάξεις έξω το δηλητήριο. Είναι κακό να κινείται προς τα μέσα ο θυμός, γιατί αυτό σημαίνει ότι θα δηλητηριάσει την όλη δομή του σώματος και νου σου. Και μετά, αν συνεχίσεις να το κάνεις αυτό πολύ καιρό… όπως κάνουν όλοι, γιατί η κοινωνία διδάσκει έλεγχο, όχι μεταμόρφωση.

Η κοινωνία λέει, ΄΄Έλεγχε τον εαυτό σου,΄΄ και μέσω του ελέγχου, έχεις ρίξει όλα τα αρνητικά πράγματα πιο βαθιά μέσα στο ασυνείδητο και γίνονται μετά ένα πράγμα συνεχές μέσα σου. Δεν είναι τότε θέμα πως μερικές φορές θυμώνεις και μερικές φορές όχι, είσαι απλώς θυμωμένος. Μερικές φορές εκρήγνυσαι και μερικές φορές δεν εκρήγνυσαι γιατί δεν υπάρχει καμιά πρόφαση, ή πρέπει να βρεις εσύ την πρόφαση. Και να θυμάσαι, μπορείς να βρεις πρόφαση παντού!

Είσαι θυμωμένος. Επειδή έχεις καταπιέσει πάρα πολύ θυμό, δεν υπάρχουν τώρα στιγμές που να μην είσαι θυμωμένος, το πολύ-πολύ, μερικές φορές είσαι λιγότερο θυμωμένος, μερικές φορές περισσότερο. Όλη σου η ύπαρξη είναι δηλητηριασμένη από την καταπίεση. Τρως με θυμό, και είναι διαφορετική η ποιότητα όταν τρώει κανείς χωρίς θυμό: είναι όμορφο να τον παρατηρείς, γιατί τρώει μη βίαια. Μπορεί να τρώει κρέας, αλλά τρώει μη βίαια, εσύ μπορεί να τρως μόνο λαχανικά και φρούτα, αν όμως έχεις καταπιεσμένο θυμό, τρως βίαια.

... Έπειτα αυτό θα προχωρήσει με κάθε τρόπο, σε κάθε πεδίο της ζωής: θα κάνεις έρωτα, αλλά θα μοιάζει πιο πολύ με βία παρά με έρωτα, θα έχει πολλή επιθετικότητα μέσα του. Επειδή δεν παρατηρεί ο ένας τον άλλο όταν κάνετε έρωτα, δεν ξέρεις τι συμβαίνει και δεν μπορείς να ξέρεις τι σου συμβαίνει, επειδή είσαι σχεδόν πάντα γεμάτος επιθετικότητα.

Γι΄αυτό και είναι αδύνατο να έχεις βαθύ οργασμό μέσω του έρωτα, γιατί κατά βάθος φοβάσαι ότι αν προχωρείς εντελώς χωρίς έλεγχο, μπορεί να σκοτώσεις τη γυναίκα σου ή να σκοτώσεις την αγαπημένη σου, ή η σύζυγος μπορεί να σκοτώσει τον άντρα της ή τον εραστή. Φοβάσαι τόσο πολύ τον ίδιο το θυμό σου! Την επόμενη φορά που θα κάνεις έρωτα, παρατήρησε: θα κάνεις τις ίδιες κινήσεις που κάνεις όταν είσαι επιθετικός. Παρατήρησε το πρόσωπο, έχε κοντά σου έναν καθρέφτη ώστε να μπορείς να δεις τι συμβαίνει στο πρόσωπό σου! Όλες οι συσπάσεις του θυμού και της επιθετικότητας θα βρίσκονται εκεί.

... Μέσω της καταπίεσης, ο νους διχάζεται. Το μέρος που αποδέχεσαι γίνεται το συνειδητό και το μέρος που αρνείσαι γίνεται το ασυνείδητο. Η διαίρεση αυτή δεν είναι φυσική, η διαίρεση συμβαίνει λόγω της καταπίεσης. Και μέσα στο ασυνείδητο πετάς συνεχώς όλα τα σκουπίδια που απορρίπτει η κοινωνία, να θυμάσαι όμως, ό,τι πετάς εκεί γίνεται όλο και περισσότερο μέρος δικό σου: μπαίνει μέσα στα χέρια σου, μέσα στα κόκαλά σου, μέσα στο αίμα σου, μέσα στον κτύπο της καρδιάς σου. Τώρα λένε οι ψυχολόγοι ότι σχεδόν το ογδόντα τοις εκατό των ασθενειών το προκαλούν τα καταπιεσμένα συναισθήματα: όλες αυτές οι καρδιακές προσβολές σημαίνουν ότι έχει καταπιεστεί πολύς θυμός μέσα στην καρδιά, τόσο πολύ μίσος που η καρδιά είναι δηλητηριασμένη.

Γιατί; Γιατί καταπιέζει τόσο πολύ ο άνθρωπος και χάνει την υγεία του; Επειδή η κοινωνία σε διδάσκει να ελέγχεις, όχι να μεταμορφώνεις, και ο τρόπος της μεταμόρφωσης είναι τελείως διαφορετικός. Καταρχάς, δεν πρόκειται καθόλου για τον τρόπο τού ελέγχου, πρόκειται ακριβώς για το αντίθετο.

Πρώτο πράγμα: για να ελέγξεις, καταπιέζεις - για να μεταμορφώσεις, εκφράζεις. 

Δεν υπάρχει όμως λόγος να εκφράσεις πάνω σε κάποιον άλλον, γιατί αυτός ο « κάποιος άλλος » δεν έχει σχέση. Την επόμενη φορά που θα νιώσεις θυμωμένος πήγαινε και τρέξε γύρω από το σπίτι επτά φορές και μετά από τούτο κάθισε κάτω από ένα δέντρο και παρατήρησε πού έχει πάει ο θυμός. Δεν τον έχεις καταπιέσει, δεν τον έχεις ελέγξει, δεν τον έχεις πετάξει πάνω σε κάποιον άλλον, γιατί αν τον πετάξεις πάνω σε κάποιον άλλον, δημιουργείται μια αλυσίδα, αφού ο άλλος είναι το ίδιο κουτός όπως εσύ, το ίδιο δίχως επίγνωση όπως κι εσύ. Αν τον πετάξεις πάνω σε κάποιον άλλον, και αν ο άλλος είναι φωτισμένος άνθρωπος, δεν θα υπάρξει πρόβλημα, θα σε βοηθήσει να τον πετάξεις και να τον αποδεσμεύσεις και να περάσεις μέσα από μια κάθαρση. Ο άλλος όμως είναι το ίδιο αδαής όπως κι εσύ, αν του πετάξεις θυμό επάνω του, θα αντιδράσει. Θα πετάξει πάνω σου περισσότερο θυμό, είναι το ίδιο καταπιεσμένος όσο κι εσύ. Τότε έρχεται η αλυσίδα: πετάς επάνω του, πετάει επάνω σου και γίνεστε κι οι δυο εχθροί.

Μην τον πετάς πάνω σε κανέναν. Είναι το ίδιο όπως όταν θέλεις να κάνεις εμετό: δεν πας να κάνεις εμετό πάνω σε κάποιον άνθρωπο. Ο θυμός χρειάζεται εμετό. Πήγαινε στο μπάνιο και κάνε εμετό! Καθαρίζει έτσι όλο το σώμα, αν καταπιέσεις τον εμετό, θα είναι επικίνδυνο αυτό, κι όταν έχεις κάνει εμετό θα αισθανθείς δροσερός, θα αισθανθείς αποφορτισμένος, ξεφορτωμένος, καλά, υγιεινά. Κάτι άσχημο είχε το φαγητό που έφαγες και το σώμα το απορρίπτει. Μην το πιέζεις συνεχώς να μείνει μέσα σου.

Ο θυμός είναι ένας εμετός τού νου. Κάτι άσχημο έχεις βάλει μέσα σου και όλη η ψυχική σου ύπαρξη θέλει να το ρίξει έξω, δεν χρειάζεται όμως να το ρίξεις πάνω σε κάποιον άνθρωπο. Επειδή οι άνθρωποι το ρίχνουν πάνω στους άλλους, η κοινωνία τούς λέει να το ελέγχουν.

Δεν υπάρχει λόγος να ρίχνεις θυμό πάνω σε κανέναν. Μπορείς να πας στο μπάνιο σου, μπορείς να πας μια μεγάλη βόλτα, σημαίνει πως κάτι υπάρχει μέσα σου που χρειάζεται γρήγορη δραστηριότητα ώστε να εκτονωθεί. Κάνε λίγο τζόγκινγκ και θα νιώσεις ότι έχει εκτονωθεί, ή πάρε ένα μαξιλάρι και χτύπα το μαξιλάρι, πάλεψε με το μαξιλάρι και δάγκωσε το μαξιλάρι ώσπου να χαλαρώσουν τα χέρια και τα δόντια σου. Μέσα σε πέντε λεπτά κάθαρσης, θα νιώσεις αποφορτισμένος, και μόλις το γνωρίσεις αυτό, δεν θα το ρίχνεις πια πάνω σε κανέναν, γιατί αυτό είναι τελείως κουτό πράγμα.

Το πρώτο πράγμα για τη μεταμόρφωση λοιπόν είναι να εκφράζεις τον θυμό, όχι όμως πάνω σε κάποιον, γιατί αν τον εκφράζεις πάνω σε κάποιον, δεν μπορείς να το εκφράσεις ολικά. Μπορεί να θέλεις να σκοτώσεις, αλλά δεν είναι δυνατόν, μπορεί να θέλεις να δαγκώσεις, αλλά δεν είναι δυνατόν. Μπορείς όμως να το κάνεις αυτό σε ένα μαξιλάρι. Μαξιλάρι σημαίνει « φωτισμένο ήδη ». Το μαξιλάρι είναι φωτισμένο, είναι βούδας. Το μαξιλάρι δεν θα αντιδράσει και το μαξιλάρι δεν θα φέρει καμιά εχθρότητα εναντίον σου και το μαξιλάρι δεν θα κάνει τίποτα. Το μαξιλάρι θα είναι ευτυχισμένο και το μαξιλάρι θα γελάει με σένα!

Το δεύτερο πράγμα που πρέπει να θυμάσαι: να έχεις επίγνωση.

Όταν ελέγχεις, δεν χρειάζεται καμιά επίγνωση ,το κάνεις απλώς μηχανικά, σαν ρομπότ. Έρχεται ο θυμός και υπάρχει ένας μηχανισμός, ξαφνικά όλη σου η ύπαρξη γίνεται στενή και κλειστή. Αν παρατηρείς, ο έλεγχος μπορεί να μην είναι τόσο εύκολος.

Η κοινωνία δεν σε διδάσκει ποτέ να παρατηρείς, επειδή όταν παρατηρεί κανείς, είναι τελείως ανοικτός. Είναι μέρος αυτό της επίγνωσης. Είσαι ανοικτός κι αν θέλεις να καταπιέσεις κάτι και είσαι ανοικτός, είναι αντιφατικό αυτό, μπορεί να βγει στην επιφάνεια. Η κοινωνία σε διδάσκει πώς να κλείνεσαι, πώς να μένεις μέσα στον εαυτό σου, να μην επιτρέπεις να υπάρχει ούτε καν ένα μικρό παράθυρο για να βγαίνει κάτι προς τα έξω.

Να θυμάσαι όμως: όταν δεν βγαίνει τίποτε προς τα έξω, δεν μπαίνει και τίποτε προς τα μέσα. Όταν δεν μπορεί να βγει προς τα έξω ο θυμός, είσαι κλειστός. Αν αγγίξεις μια όμορφη πέτρα, δεν πηγαίνει τίποτε μέσα σου, κοιτάς ένα λουλούδι, δεν πηγαίνει τίποτε μέσα σου: τα μάτια σου είναι νεκρά και κλειστά. Φιλάς κάποιον άνθρωπο, τίποτε δεν πηγαίνει μέσα σου, επειδή είσαι κλειστός. Ζεις αναίσθητη ζωή.

Η ευαισθησία μεγαλώνει με την επίγνωση. Μέσω του ελέγχου γίνεσαι νωθρός και νεκρός. Αποτελεί τούτο μέρος του μηχανισμού του ελέγχου: αν είσαι νωθρός και νεκρός, δεν θα σε επηρεάζει τότε τίποτε, σαν να έχει γίνει το σώμα σου ένα φρούριο, ένα είδος άμυνας. Δεν θα σε επηρεάζει τίποτε, ούτε η προσβολή ούτε η αγάπη.

Αυτός όμως ο έλεγχος έχει πολύ μεγάλο κόστος, περιττό κόστος, γίνεται μετά έτσι όλη η προσπάθεια της ζωής: πώς να ελέγχεις τον εαυτό σου και μετά να πεθάνεις! Η όλη προσπάθεια του ελέγχου παίρνει όλη την ενέργειά σου κι έπειτα απλώς πεθαίνεις. Κι η ζωή γίνεται πράγμα θαμπό και νεκρό ,με κάποιο τρόπο την κουβαλάς και προχωρείς.
Η κοινωνία σε διδάσκει να ελέγχεις και να επικρίνεις, επειδή το παιδί ελέγχει μόνον όταν αισθάνεται ότι κάποιο πράγμα επικρίνεται. Ο θυμός είναι κακός, το σεξ είναι κακό, όλα όσα χρειάζεται να ελέγχει πρέπει να τα κάνουν να φαίνονται σαν αμάρτημα στο παιδί, να φαίνονται σαν κάτι πολύ κακό.

Έρχεται έτσι η βαθιά επίκριση για κάθε τι που είναι ζωντανό. Και το σεξ είναι το πιο ζωντανό πράγμα, αναγκαστικά είναι! Αποτελεί την πηγή. Και ο θυμός είναι πολύ ζωντανό πράγμα, γιατί πρόκειται για δύναμη προστασίας. Αν δεν μπορεί να θυμώνει καθόλου το παιδί, δεν θα μπορέσει να επιβιώσει. Χρειάζεται να θυμώνεις κάποιες στιγμές. Το παιδί πρέπει να δείχνει την ύπαρξή του, το παιδί πρέπει κάποιες στιγμές να υποστηρίζει τον εαυτό του, αλλιώς δεν θα έχει καθόλου σθένος.

Ο θυμός είναι πολύ όμορφος, το σεξ είναι πολύ όμορφο. Τα όμορφα όμως πράγματα μπορεί να ασχημύνουν. Αυτό εξαρτάται από σένα. Αν τα επικρίνεις, ασχημαίνουν, αν τα μεταμορφώνεις, γίνονται θεϊκά. Ο θυμός όταν μεταμορφώνεται γίνεται ευσπλαχνία, γιατί πρόκειται για την ίδια ενέργεια. Ένας βούδας είναι ευσπλαχνικός: από που προέρχεται η ευσπλαχνία του; Πρόκειται για την ίδια ενέργεια που πήγαινε στον θυμό, τώρα δεν πηγαίνει στον θυμό, η ίδια ενέργεια μεταμορφώνεται σε ευσπλαχνία. Από πού προέρχεται η αγάπη; Ένας Βούδας είναι γεμάτος αγάπη, ένας Ιησούς είναι αγάπη. Η ίδια ενέργεια που πηγαίνει στο σεξ γίνεται αγάπη.

Να θυμάσαι λοιπόν, αν επικρίνεις κάποιο φυσικό φαινόμενο, γίνεται αυτό δηλητηριώδες, σε καταστρέφει, γίνεται καταστροφικό και αυτοκτονικό. Αν το μεταμορφώσεις, γίνεται θεϊκό, γίνεται θεϊκή δύναμη, γίνεται ελιξίριο, μέσω αυτού φτάνεις στην αθανασία, στην αθάνατη ύπαρξη. Χρειάζεται όμως η μεταμόρφωση.
Για τη μεταμόρφωση, δεν ελέγχεις ποτέ, αποκτάς απλώς περισσότερη επίγνωση. Συμβαίνει θυμός: χρειάζεται να έχεις επίγνωση τού ότι συμβαίνει θυμός, παρατήρησέ τον! Πρόκειται για πολύ όμορφο φαινόμενο... κινείται μέσα σου η ενέργεια, γίνεται καυτή!

Είναι ακριβώς σαν τον ηλεκτρισμό στα σύννεφα. Οι άνθρωποι φοβόντουσαν πάντοτε τον ηλεκτρισμό, νόμιζαν σε παλιότερες εποχές, τότε που ήταν αδαείς, ότι ο ηλεκτρισμός ήταν ο θεός που είχε θυμώσει, που γινόταν απειλητικός, που προσπαθούσε να τιμωρήσει. Δημιουργούσε τον φόβο, έτσι ώστε να τον λατρεύουν οι άνθρωποι, έτσι ώστε να αισθάνονται οι άνθρωποι ότι ο θεός υπάρχει και θα τους τιμωρήσει.

Τώρα όμως αυτόν το θεό τον έχουμε φέρει στο σπίτι μας. Τώρα αυτός ο θεός περνάει μέσα από τον ανεμιστήρα σου, μέσα από τον κλιματισμό σου, μέσα από το ψυγείο: ό,τι χρειάζεσαι, ο θεός εκείνος το εξυπηρετεί. Ο θεός εκείνος έχει γίνει οικιακή δύναμη, δεν είναι πια θυμωμένος και δεν είναι πια απειλητικός. Μέσω της επιστήμης, μια εξωτερική δύναμη μεταμορφώθηκε σε φίλο.

Το ίδιο συμβαίνει με τις εσωτερικές δυνάμεις μέσω της θρησκείας.

Ο θυμός είναι ακριβώς σαν τον ηλεκτρισμό μέσα στο σώμα σου: δεν ξέρεις τι να τον κάνεις. Σκοτώνεις κάποιον άλλον ή σκοτώνεις τον εαυτό σου. Η κοινωνία λέει ότι αν σκοτώσεις τον εαυτό σου είναι εντάξει, είναι δικό σου το θέμα, πάντως μην σκοτώσεις κάποιον άλλον. Και σε ό,τι αφορά την κοινωνία είναι εντάξει αυτό. Έτσι λοιπόν, είτε γίνεσαι επιθετικός είτε καταπιέζεσαι.

Η θρησκεία λέει ότι είναι λάθος και τα δυο. Το βασικό πράγμα που χρειάζεται είναι να αποκτήσεις επίγνωση και να γνωρίσεις το μυστικό αυτής της ενέργειας, του θυμού, αυτού του εσωτερικού ηλεκτρισμού. Πρόκειται για ηλεκτρισμό, επειδή γίνεσαι καυτός, όταν θυμώνεις, η θερμοκρασία σου γίνεται καυτή και δεν μπορείς να καταλάβεις τη δροσιά ενός βούδα, επειδή, όταν μεταμορφώνεται ο θυμός σε ευσπλαχνία, τα πάντα είναι δροσερά. Συμβαίνει μια βαθιά δροσιά. Ο Βούδας δεν είναι ποτέ καυτός, είναι πάντοτε δροσερός, επικεντρωμένος, επειδή γνωρίζει τώρα πώς να χρησιμοποιεί τον εσωτερικό ηλεκτρισμό. Ο ηλεκτρισμός είναι καυτός, γίνεται πηγή τού κλιματισμού. Ο θυμός είναι καυτός, γίνεται η πηγή της ευσπλαχνίας.

Η ευσπλαχνία είναι ένας εσωτερικός κλιματισμός. Ξαφνικά είναι τα πάντα δροσερά και όμορφα και τίποτε δεν μπορεί να σε ενοχλήσει και ολόκληρη η ύπαρξη μεταμορφώνεται σε φίλο. Τώρα δεν υπάρχουν πια εχθροί... επειδή, όταν κοιτάς μέσα από τα μάτια του θυμού, γίνεται κάποιος εχθρός σου, όταν κοιτάς μέσα από τα μάτια της ευσπλαχνίας, οι πάντες είναι φίλοι, γείτονες. Όταν αγαπάς, παντού είναι Θεός, όταν μισείς, παντού είναι διάβολος. Πρόκειται για τη δική σου στάση που την προβάλεις πάνω στην πραγματικότητα.

Χρειάζεται επίγνωση, όχι επίκριση, και μέσω της επίγνωσης συμβαίνει αυθόρμητα η μεταμόρφωση. Αν αποκτήσεις επίγνωση του θυμού σου, διεισδύει η κατανόηση. Παρατηρώντας απλώς, χωρίς καμιά κριτική, χωρίς να λες ωραία, χωρίς να λες άσχημα, παρατηρώντας απλώς μέσα στον εσωτερικό σου ουρανό. Υπάρχουν αστραπές, θυμός, νιώθεις να καις, όλο το νευρικό σου σύστημα τρέμει και πάλλεται και αισθάνεσαι κάτι να σείεται σε όλο σου το σώμα -όμορφη η στιγμή- επειδή, όταν λειτουργεί η ενέργεια, μπορείς να την παρατηρείς με ευκολία , όταν δεν λειτουργεί, δεν μπορείς να παρατηρείς.

Κλείσε τα μάτια σου και διαλογίσου πάνω σε τούτο. Μην πολεμάς, κοίτα απλώς εκείνο που συμβαίνει . Ξάπλωσε κάτω στο έδαφος και κοίτα τον ουρανό και παρατήρησε. Έπειτα κάνε το ίδιο μέσα σου.

Υπάρχουν σύννεφα, γιατί χωρίς σύννεφα δεν μπορούν να υπάρξουν αστραπές, υπάρχουν μαύρα σύννεφα, σκέψεις. Σε πρόσβαλε κάποιος, σε κορόιδεψε κάποιος, κάποιος είπε τούτο ή εκείνο... πολλά σύννεφα, μαύρα σύννεφα μέσα στον εσωτερικό ουρανό και πολλές αστραπές. Παρατήρησε! Είναι όμορφη η σκηνή, τρομερή επίσης, επειδή δεν καταλαβαίνεις. Είναι μυστηριακή, και αν δεν κατανοείς το μυστήριο, γίνεται εκείνο τρομερό, το φοβάσαι. Και όποτε κατανοείς κάποιο μυστήριο, γίνεται εκείνο χάρη, δώρο, επειδή έχεις τώρα τα κλειδιά, και με τα κλειδιά είσαι ο αφέντης.

Δεν χρειάζονται συμβουλές πώς να κτίσεις τον χαρακτήρα σου ή στρατηγικές για να ελέγχεις καλύτερα τα συναισθήματά σου.

Εκείνο που χρειάζεται είναι:

                                            η γείωση, όχι ο χαρακτήρας.          

                                            η μεταμόρφωση, όχι η αλλαγή.